სამოდელო გაკვეთილი :ვაჟა - ფშაველას ,,ალუდა ქეთელაურის" პრობლემატიკა

                                                              

სამოდელო   გაკვეთილის გეგმა

მასწავლებლის სახელი, გვარი, პირადი ნომერი: მთვარისა  ფიფია   პ/ნ 51001009865

 საგანი: ქართული ენა და ლიტერატურა

სწავლების  საფეხური/კლასი: საბაზო ,  მე-11   კლასი

მოსწავლეთა რაოდენობა:   3 

                                                

 გაკვეთილის  თემა:   ვაჟა -ფშაველას ნაწარმოების ,,ალუდა ქეთელაურის“ პრობლემატიკა

გაკვეთლის მიზანი - 1. ნაწარმოების მთავარი და მეორეხარისხოვანი პრობლემების გამოკვეთა    ამავე ეპოქის

                                             სოციალურ-კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით                    

                                       2.  პრობლემების გადაჭრის გზების ძიება

                                       3. პარალელის გავლება მსგავსი თემატიკისა და პრობლემის მქონე ნაწარმოებთან

ქართ. XI. 5. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა ეპოქის ტექსტების გაანალიზება მათში ასახული

ინფორმაციის, თემების, იდეებისა და პრობლემატიკის თვალსაზრისით.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:

· მსჯელობს იმაზე, თუ როგორ განსაზღვრავს კონკრეტული ეპოქა ლიტერატურულ თემებს, იდეებს,

პრობლემატიკას და ინფორმაციის სპეციფიკურობას;

· აანალიზებს კონკრეტული ეპოქის დამახასიათებელ ნიშნებს და მათს გავლენას ლიტერატურულ

ნაწარმოებში ასახული პრობლემის გადაჭრის გზებზე;

· აანალიზებს ერთი ეპოქის ტექსტებში ასახულ პრობლემებს, თემებს, იდეებს მსგავსება-

განსხვავების თვალსაზრისით;

· ადარებს ერთი და იმავე თემების, იდეების, პრობლემების ინტერპრეტაციას სხვადასხვა ეპოქის

ტექსტებში და მსჯელობს მსგავსება-განსხვავებაზე;

· შეაფასებს ეპოქისთვის დამახასიათებელ თემებს, იდეებსა და პრობლემებს ამავე ეპოქის

სოციალურ-კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით;

· ამოიცნობს კონკრეტული ეპოქისთვის დამახასიათებელ თემებს, იდეებსა და პრობლემებს

სხვადასხვა ნაწარმოებში და შეაფასებს ამავე ეპოქისთვის დამახასიათებელი ღირებულებებისა და

ფასეულობების კონტექსტში.

	აქტივობის  მიზანი და აღწერა	გამოყენებული მეთოდი/მეთოდები	კლასის ორგანიზების ფორმა /ფორმები	სასწავლო  რესურსები (დაასაბუთეთ შინაარსობრივი რესურსების მიზანშეწონილება სასწავლო მიზანთან მიმართებით)	დრო
1	აქტივობა-გაკვეთილის თემა, მიზანი ,შეფასების კრიტერიუმები აქტივობის მიზანი : გავაცნო მოსწავლეებს თემა , რასაც ეხება გაკვეთილი , ასევე მიზანი და კრიტერიუმები , თუ რა იქნება გათვალისწინებული შეფასებისას. აქტივობის აღწერა   მასწავლებელი  ესალმება კლასს,  აცნობს გაკვეთილის თემასა და მიზნებს, შეფასების ფორმებსა და რუბრიკას.	ვერბალური ახსნა, დემონსტრირება	მუშაობა მთელ კლასთან	თვალსაჩინოება, შეფასების რუბრიკა  აუცილებელია მოსწავლემ წინასწარ იცოდეს თემა და მიზნები , თუ რაზე უნდა გაამახვილოს ყურადღება, ასევე შეფასების კრიტერიუმები , რომლითაც განისაზღვრება  ,რამდენად შეესაბამება მოსწავლის ცოდნა და უნარ-ჩვევები ესგ-თი განსაზღვრულ სტანდარტებს .	2 წთ
2	აქტივობა -ღრუბლის ეფექტი	კითხვა პასუხი	მთელი კლასი	ცნობიერების  კოშკები	5წთ
	აქტივობის მიზანი; გამოკვეთონ ნაწარმოების გმირთა სამყარო აქტივობის აღწერა : მასწავლებელი  მოსწავლეებს სთავაზობს ნაწარმოების  გეოგრაფიულ  არეს წარმოსახვით დახედონ ზევიდან, წარმოსახონ , ვინ ხვდება ალუდას შატილში დაბრუნებულს, თითოეულის პოზიციას, ასევე ხატობას , წარმოისახონ ვინ არის ხატობაზე , მათი ქცევის მანერები , მზერა    გამოიკვეთება მთავარი და მეორეხარისხოვანი გმირები   ცალცალკე დაწერილი ფერად ქაღალდებზე  დაიწერება   და მოთავსდება კოშკებზე (თვალსაჩინოება -შატილის კოშკების რუკა ) , მთავარი გმირები მთავარ  კოშკებზე , მეორეხარისხოვანი პატარა კოშკებზე
3	აქტივობა - პრობლებების გამოკვეთა აქტივობის მიზანი : პრობლემების გამოკვეთა  და დახარისხება აქტივობის აღწერა :მასწავლებელი თხოვს მოსწავლეებს დააკვირდნენ გმირებს და გამოკვეთონ მათთან დაკავშირებული პრობლემები .მოსწავლეები აკვირდენიან სხვადასხვა გმირებს  , აკეთებენ პრეზენტაციას	პრეზენტაცია	ჯგუფური	ფლიპჩარტი	8 წთ
4	აქტივობა : პრობლემების დახარისხება აქტივობის მიზანი : მთავარი და მასთან დაკავშირებული  მეორეხარისხოვანი პრობლემების გამოკვეთა აქტივობის აღწერა : მასწავლებელი თხოვს მოსწავლეებს გამოკვეთონ მთავარი პრობლემა , მათ მიერ გამოკვეთილ პრობლემებს შორის, დააკავშირონ მასთან სხვა პრობლემები , იქმნება პრობლემების ჯაჭვი, მასწავლებელი მოსწავლეებთან ერთად ადგენს მიზეზ -შედეგობრივ კავშირს	კითხვა -პასუხი	მთელი კლასი		7  წთ
5	აქტივობა : მთავრი პრობლემის გადაჭრის გზები-ორი სიმართლე აქტივობის მიზანი : პრობლემის გადაჭრის გზების  ძიება  ნაწარმოების გმირების მიერ, მოსწავლეთა აზრი ამ გზებთან დაკავშირებით აქტივობის აღწერა : მოსწავლეები  დააკონკრეტებენ , როგორ წყვეტენ  თითოეულ პრობლემას ნაწარმოების გმირები . გამოთქვამენ აზრს ამასთან დაკავშირებით.	კითხვა -პასუხი	მთელი კლასი	ფლიპჩარტი, მარკერები	7 წთ
6	აქტივობა-გასაუბრება გმირებთან  აქტივობის მიზანი  :  ნაწარმოების გმირთა ქმედების  მოტივაციის გააზრება , სიღმისეული წვდომა აქტივობის აღწერა : მასწავლებელი  თხოვს  მოსწავლეებს  დაასრულონ კითხვები , რომელიმე გმირთან : რატომ ?  სად ? ღირდა კი ?..		ჯგუფური		5 წთ
7	აქტივობა-პარალელების გავლება აქტივობის მიზანი-გაავლონ პარალელი მსგავსი თემატიკის ნაწარმოებებთან აქტივობის აღწერა: მასწავლებელი თხოვს მოსწავლეებს  გაიხსენონ მსგავსი თემატიკის ნაწარმოებები, გმირები , რომლებსაც თავიანტი იდეების გამო პრობლემები აქვთ საზოგადოებასთან	კითხვა პასუხი	მთელი კლასი
8	აქტივობა-  გაკვეთილის შეჯამება აქტივობის მიზანი : მოსწავლის მიღწევის დონის დადგენა ესგ–ით   განსაზღვრულ მიზნებთან   მიმართებაში; სწავლის ხარისხის გაუმჯობესება აქტივობა    მასწავლებელი აკეთებს  განმსაზღვრელ შეფასებას მოსწავლეები   აკეთებენ    თვითშეფასებას  ,,  შეფასების კუნძულები  “	დაკვირვება	მუშაობა მთელ კლასთან	შეფასების რუბრიკები	3 წთ
9	აქტივობა  -საშინაო დავალება აქტივობის მიზანი : მიღებული ცოდნის და უნარ -ჩვევების გამოყენება აქტივობა 10   საშინაო დავალება: ესე- ,,თემის მომავალი  “	ინსრუქტაჟი	მუშაობა მთელ კლასთან		2 წთ

გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევი შედეგები

     1. აანალიზებს  და  აფასებს  ეპოქისთვის  დამახასიათებელ თემებს, იდეებსა და პრობლემებს ამავე ეპოქის

სოციალურ-კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით .

     2.  აანალიზებს კონკრეტული ეპოქის დამახასიათებელ ნიშნებს და მათს გავლენას ლიტერატურულ

ნაწარმოებში ასახული პრობლემის გადაჭრის გზებზე  .

     3.  კითხულობს სხვადასხვა კულტურულ კონტექსტში შექმნილ ლიტერატურულ ნაწარმოებებს და აანალიზებს მათში დასმულ მსგავს პრობლემატიკას.

                                                                                          ჯგუფის მუშაობის შეფასების სქემა

კრიტერიუმი	დაბალი	საშუალო	მაღალი
ჯგუფის წევრების ჩართულობა	ჯგუფის წევრების უმრავლესობა პასიურია	ჯგუფის მხოლოდ რამდენიმე წევრია ჩართული მუშაობაში	ჯგუფის ყველა წევრი აქტიურად არის ჩართული მუშაობაში
თანამშრომლობა	ჯგუფის წევრებს არ აქვთ თანამშრომლობის უნარი, არ უსმენენ ერთმანეთს	ჯგუფის წევრები თანამშრომლობენ ერთმანეთთან, თუმცა ზოგჯერ არ იზიარებენ ერთმანეთის აზრებს	ჯგუფის წევრები აქტიურად თანამშრომლობენ ერთმანეთთან, იზიარებენ ერთმანეთის აზრებს
ჯგუფის მიერ სამუშაოს ორგანიზება	სამუშაო არაა ორგანიზებული, ჯგუფის წევრებს შორის  სამუშაო არაა განაწილებული	სამუშაო ორგანიზებულია, მაგრამ  ჯგუფის წევრებს შორის სამუშაო არათანაბრადაა განაწილებული	სამუშაო ორგანიზებულია, ჯგუფის წევრებს შორის  სამუშაო თანაბრადაა განაწილებული
დროის ლიმიტი	ჯგუფის წევრები ვერ იცავენ დროის ლიმიტს	ჯგუფის წევრები თითქმის იცავენ დროის ლიმიტს	ჯგუფის წევრები იცავენ დროის ლიმიტს

                                                     

                                                  განმსაზღვრელი  შეფასების  კრიტერიუმების  რუბრიკა   

კრიტერიუმი	მინიმალური       3-4	საშუალო        5-6	საშუალოზემაღალი          7-8	მაქსიმალური       9-10
1. ნაწარმოების მთავარი და მეორეხარისხოვანი პრობლემების გამოკვეთა    ამავე ეპოქის                                             სოციალურ-კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით	1. ვერ გამოკვეთს ნაწარმოების მთავარ და მეორეხარისხოვან პრობლემებს    ამავე ეპოქის                                             სოციალურ-კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით	1. ძნელად გამოკვეთს ნაწარმოების მთავარ და მეორეხარისხოვან პრობლემებს   ამავე ეპოქის                                             სოციალურ-კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით	1.გამოკვეთს  ნაწარმოების მთავარ და მეორეხარისხოვან პრობლემებს     ამავე ეპოქის                                             სოციალურ-კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით	კარგად  გამოკვეთს1. ნაწარმოების მთავარ და მეორეხარისხოვან რობლემებს     ამავე ეპოქის                                             სოციალურ-კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით
2  .    პრობლემების გადაჭრის გზების ძიება	ვერ ეძებს პრობლემების გადაჭრის გზებს	ძნელად ეძებს პრობლემების გადაჭრის გზებს	ეძებს პრობლემების გადაჭრის გზებს	კარგად პოულობს პრობლემების გადაჭრის გზებს
3. პარალელის გავლება მსგავსი თემატიკისა და პრობლემის მქონე ნაწარმოებთან	ვერ ავლებს პარალელს  მსგავსი თემატიკისა და პრობლემის მქონე ნაწარმოებთან	ძნელად ავლებს პარალელს მსგავსი თემატიკისა და პრობლემის მქონე ნაწარმოებთან	ავლებს პარალელის  მსგავსი თემატიკისა და პრობლემის მქონე ნაწარმოებთან	კარგად ავლებს პარალელის გ მსგავსი თემატიკისა და პრობლემის მქონე ნაწარმოებთან

                                                   

                                                                      რეფლექსია

       2019 წლის  მასწავლებელთა პროფესიული და კარიერული წინსვლის ფარგლებში  ჩავატარე  პრობლემაზე ორიენტირებული სამოდელო გაკვეთილი  მე-11 კლასში.

           გაკვეთილის თემა იყო ,,   ვაჟა -ფშაველას ნაწარმოების ,,ალუდა ქეთელაურის“ პრობლემატიკა  “. ეროვნული სასწავლო გეგმით  გათვალისწინებული  მოთხოვნების  შესაბამისად  მოსწავლეებს უნდა  გამოეკვეთათ    ნაწარმოების  მთავარი და მეორეხარისხოვანი პრობლემები   ამავე ეპოქის     სოციალურ-კულტურული კონტექსტის გათვალისწინებით , მოეძებნათ   პრობლემების გადაჭრის გზები , გაევლოთ  პარალელი  მსგავსი თემატიკისა და პრობლემის მქონე ნაწარმოებთან .

     ჩატარებული გაკვეთილის მიხედვით  შემიძლია ვთქვა,რომ მიზნები მიღწეულია.

    მოსწავლეებს გავაცანი გაკვეთილის თემა , მიზანი . გაკვეთილი მიმდინარეობდა  მშვიდ და კეთილგანწყობილ  გარემოში . აქტივობებმა  , კლასის ორგანიზების მეთოდებმა, რომლებიც გამოვიყენე გაკვეთილის მსვლელობისას,  ეფექტურად იმუშავა.

       წინარე ცოდნა , წინა გაკვეთილზე მიღებული უნარ-ჩვევები გამოჩნდა მოსწავლეთა  მსჯელობისას , თეზისების არგუმენტირებისას .  მეორე აქტივობისას  გამოვიყენე ჩემს მიერ ადაპტირებული ინოვაციური მეთოდი  ,,ღრუბლის ეფექტი“,რომლის დროსაც მოსწავლეები ნაწარმოებში მოცემულ გეოგრაფიულ  არეალს წარმოსახვით დაჰყურებენ ზევიდან ამან ხელი შეუწყო გმირთა სამყაროს გამოკვეთას, მოსწავლეები  აკვირდებოდნენ თითოეულის პოზიციას, ქცევებს, მანერებს ,მზერას . მთავარ  და მეორეხარისხოვან  გმირებს ,  გამოვიყენე თვალსაჩინოება  „შატილის კოშკები “  , სადაც თითოეულ გმირს თავისი ადგილი მიეკუთვნა.

          მესამე და მეოთხე აქტივობისას მოსწავლეებმა გამოკვეთეს თითოეულ გმირთან

 დაკავშირებული პრობლემები ,დაახარისხეს ისინი:მთავარი და მეორეხარისხოვანი.შეიქ

მნა პრობლემების ჯაჭვი და დადგინდა მათ შორის მიზეზ-შედეგობრივი კავშირი.

მოსწავლეებმა  გამოთქვეს თავიანთი მოსაზრებები პრობლემების გადაჭრასთან დაკავშირ-

ებით ,გამოიკვეთა ორი სიმართლე.დააკვირდნენ გმირების მიერ პრობლემების გადაჭ-

რის გზებს და ამ გზებთან დაკავშირებით მოსწავლეებმა ჩამოაყალიბეს თავიან-

თი მოსაზრებები.

            მეექვსე აქტივობა აღმოჩნდა მეტად საინტერესო . გმირებთან უშუალო გასაუბრე-

ბამ ხელი შეუწყო ნაწარმოების გმირთა ქმედების მოტივაციის გააზრებას .

ამას ხელი შეუწყო   კლასის ორგანიზებამ, ჯგუფურმა მუშაობამ .გამოჩნდა მოსწავლ-

ეთა აქტიური ჩართულობა, თანამშრომლობა, დაიცვეს  დროის ლიმიტი, წარმოდგე

ნილ პრეზენტაციაზე გამოავლინეს მაღალი სააზრო უნარები.

      ეფექტურად გამოყენებულმა   თვალსაჩინოებამ  ხელი შეუწყო გმირთა სამყაროს გამოკვეთას.  მიზნობრივად   მარტივიდან რთულისკენ წარმართულმა კითხვებმა  მოსწავლეებს მისცა საშუალება გაევლოთ პარალელი მსგავსი თემატიკის  ნაწარმოებებთან  ,გამოეკვეთათ მსგავსება და განსხვავება ამ ნაწარმოებებს შორის ,. 

        გაკვეთილის ბოლოს მთლიანად ჯგუფს და თითოეულ მომხსენებელს მივეცი განმავითარებელი და განმსაზღვრელი შეფასებები, ხოლო მოსწავლეებმა  გააკეთეს   თვითშეფასება .ამისთვის გამოვიყენე    ,,შეფასების კუნშულები “   ( კუნძული წარმატება , განგაში, განმანათლებელი ...), მოსწავლეებმა განმარტეს ,რატომ აირჩიეს მათ ესა თუ ის  კუნძული

    გაკვეთილი ჩავატარე გეგმის მიხედვით.  აქტივობების მოდიფიცირება არ დამჭირვებია, გეგმით გათვალისწინებული  აქტივობებით  მივაღწიე   გაკვეთილის მიზანს.

        პრობლემები  , რომელებიც დგას ნაწარმოებში დღესაც აქტუალურია,პიროვნებისა და საზოგადოების ურთიერთობა , ახალ იდეებთან შეუგუებლობა  დღესაც საჭირბოროტო საკითხია.

     ასევე მნიშვნელოვანი იყო ნაწარმოებში დასმული მთავარი პრობლემის მიზეზის დადგენა,შედეგის  წინა პირობების ძიება .კოლეგემისთვის მნიშვნელოვანი იყო ის მეთო-

დები  , რითაც გაკვეთილის მიზანი იქნა მიღწეული ( ,,ღრუბლის ეფექტი“ , ,, გასაუბრება გმირებთან“ ,   ,,შეფასების კუნძულები “ )  

         ვფიქრობ , გაკვეთილზე უკეთესი იქნებოდა  მქონოდა პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკაც, შევაფასე ჯგუფური მუშაობა , ჯგუფის დავალების პრეზენტაცია   გააკეთა სამივე მოსწავლემ  და თითოეულის პრეზენტაციის შეფასებაც  დადებითად იმოქმედებდა მოსწავლეების შემდგომ მოტივაციაზე, ამას მომდევნო გაკვეთილებზე  აუცილებლად გავითვალისწინებ.  

     მასწავლებელი               მ.ფიფია

ჯჰგფჯგფჯგჰფჯჰგფჯგჰფჯგფ